โคตรไทย
‘ไทยแท้’ มีจริงไหม?
แล้วสำหรับคุณ ‘ความเป็นไทย’ คืออะไรกัน?
แคมเปญ #โคตรไทย ร่วมถอดรหัส ‘อะไรคือไทยแท้’ จาก BrandThink และ Thai PBS ชวนคุณถอดรหัส ค้นหาและเข้าใจใน ‘ความเป็นไทย’ ที่เต็มไปด้วยความหลากหลายและอาจไม่ได้มีแต่ในตำรา ย้อนกลับไปเข้าใจเรื่องราวของ ‘เรา’ ตั้งแต่ก่อนคำว่า ‘ไทย’ จะถือกำเนิด เพื่อตอบคำถามโลกแตกว่าสุดท้ายแล้ว ‘ไทยแท้’ มีจริงไหม?
สำรวจ ‘ความเป็นไทย’ จากจุดเริ่มต้น จากมนุษย์โบราณอายุหมื่นปี จากถ้อยคำและภาษามากมาย จากชาติพันธุ์ที่หลากหลาย จากเม็ดเลือดในร่างกาย และเข้าใจเรื่องราวการเดินทางว่าเรา ‘เป็นไทย’ อย่างในทุกวันนี้ได้อย่างไร ผ่านการรวบรวมข้อมูลทางวิชาการ หลักฐานทางโบราณคดี จากสารคดี ไทยพีบีเอส ‘เธอ เขา เรา ใคร สำรวจคนไทยในแผ่นดิน’ ให้เข้าใจใน 10 นาที มาร่วมเดินทางไปกับเราได้ที่ www.thaipbs.or.th/CodeThai
เข้าใจ ‘ความเป็นไทย’ ในมิติทางสังคมกันให้มากยิ่งขึ้น จากการตั้งคำถาม มุมมอง ความคิดเห็น ข้อมูลที่แตกต่าง หลากหลาย ของผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ บุคคลที่น่าสนใจ ได้ในแคมเปญนี้
โคตรไทย
แคมเปญ #โคตรไทย ร่วมถอดรหัส ‘อะไรคือไทยแท้’ จาก BrandThink และ Thai PBS ชวนคุณถอดรหัส ค้นหาและเข้าใจใน ‘ความเป็นไทย’ ที่เต็มไปด้วยความหลากหลายและอาจไม่ได้มีแต่ในตำรา ย้อนกลับไปเข้าใจเรื่องราวของ ‘เรา’ ตั้งแต่ก่อนคำว่า ‘ไทย’ จะถือกำเนิด เพื่อตอบคำถามโลกแตกว่าสุดท้ายแล้ว ‘ไทยแท้’
มีจริงไหม?
ไทยพีบีเอส จับมือ BrandThink ร่วมสร้าง แคมเปญ
#โคตรไทยร่วมถอดรหัส ‘อะไรคือไทยแท้’
นับเป็นโปรเจ็คต์พิเศษ ที่ไทยพีบีเอส ได้ร่วมงาน กับ บริษัท แบรนด์ธิงค์ จำกัด (BrandThink) บริษัทผลิตสื่อออนไลน์ ที่เน้นสื่อสารเนื้อหาเชิงประเด็นสังคมไปสู่คนรุ่นใหม่ ได้หยิบยกประเด็นทางประวัติศาสตร์ สังคมและวัฒนธรรม ในเรื่อง ‘ความเป็นไทย’ มาสร้างเป็นแคมเปญ #โคตรไทย ร่วมถอดรหัส ‘อะไรคือไทยแท้’ ซึ่งเป็นเนื้อหาผลิตเผยแพร่ทางเว็บไซต์และโซเชียลมีเดีย หลากหลายรูปแบบไม่ว่าจะเป็น งานเล่าเรื่องเชิงข้อมูล แบบมัลติมีเดีย บนไมโครไซต์ (Data Visualize) ที่ถอดข้อมูลเนื้อหามาจากรายการโทรทัศน์ รวมถึงชุดวิดีโอ พอดแคสต์ และบทความ ที่นำเสนอประเด็นเชิงตั้งคำถามในสังคม เพื่อชวนผู้คนในสังคม คนรุ่นใหม่ มาร่วมถอดรหัส ค้นหา และทำความเข้าใจบริบทความเป็นไทย ที่มีอยู่อย่างหลากหลายและไม่ได้อยู่แค่ในตำรา
‘ไทยแท้’ มีจริงไหม? แล้วสำหรับคุณ ‘ความเป็นไทย’ คืออะไรกัน?
สำรวจ ‘ความเป็นไทย’ จากจุดเริ่มต้น จากมนุษย์โบราณอายุหมื่นปี จากถ้อยคำและภาษามากมาย จากชาติพันธุ์ที่หลากหลาย จากเม็ดเลือดในร่างกาย และเข้าใจเรื่องราวการเดินทางว่าเรา ‘เป็นไทย’ อย่างในทุกวันนี้ได้อย่างไร ผ่านการรวบรวมข้อมูลทางวิชาการ หลักฐานทางโบราณคดี จากสารคดี ไทยพีบีเอส ‘เธอ เขา เรา ใคร สำรวจคนไทยในแผ่นดิน’ ให้เข้าใจใน 10 นาที มาร่วมเดินทางไปกับเราได้ที่ www.thaipbs.or.th/CodeThai
‘ไทยแท้’ มีจริงไหม?
เข้าใจ ‘ความเป็นไทย’ ในมิติทางสังคมกันให้มากยิ่งขึ้น จากการตั้งคำถาม มุมมอง ความคิดเห็น ข้อมูลที่แตกต่าง หลากหลาย ของผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ บุคคลที่น่าสนใจ ที่: https://thinkster.brandthink.me/campaign/code-thai
คุณเป็นคนไทยรึเปล่า?
นี่เป็นคำถามที่ใครหลายคนอาจเคยเจอ โดยเฉพาะคนที่มีเค้าโครงใบหน้า ‘ไม่ไทย’ อย่างที่หลายคนคิด ไม่ว่าจะมีเชื้อสายปนเปทางเชื้อชาติตะวันตก เอเชียใต้ หรือเอเชียตะวันออก ที่ทำให้หลายคนรู้สึก ‘ไม่ไทย’ จนต้องตั้งคำถาม
โดยเฉพาะกับคนไทยเชื้อสายจีน ที่ปัจจุบันมีมากกว่า 9.4 ล้านคนในประเทศไทย หรือคิดเป็นถึง 14 เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งประเทศ รวมถึงนำวัฒนธรรมจีนเข้ามาจนเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทยมานาน ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกนัก ถ้าหากเราจะพบว่าคนไทยจำนวนมากมีหน้าตาแบบเอเชียตะวันออก แม้ว่าจะเกิดและโตในประเทศไทยมาหลายรุ่นก็ยังเจอคำถามอยู่บ่อยๆ ว่าตกลง หน้าตี๋/หมวย ขนาดนี้มี ‘เชื้อไทย’ บ้างรึเปล่า?
แคมเปญโคตรไทย มีใครมาร่วมพูดคุยบ้าง!
- ผศ.พิพัฒน์ กระแจะจันทร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- ดร.ลลิตา หาญวงษ์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- พงศ์ศรณ์ ภูมิวัฒน์ ผู้ก่อตั้ง Fanpage The Wild Chronicles และผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์
- ศาสตราจารย์ ดร.รัศมี ชูทรงเดช ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
- ศาสตราจารย์ ดร.ชาตรี ประกิตนนทการ ภาควิชาศิลปสถาปัตยกรรม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
- ธีระพล อันมัย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
- ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย บรรณาธิการ The101.world
- สุรพงษ์ กองจันทึก ประธานมูลนิธิประสานวัฒนธรรม อดีตประธานคณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติฯ
- ผศ.ดร.กนกรัตน์ เลิศชูสกุล คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- รศ.ดร.ไชยันต์ รัชชกูล คณะรัฐศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา
- อิงกฤต วิทซานี่ นักร้องลูกครึ่งไทย-สวีเดน-ออสเตรีย ผู้เข้าร่วมประกวด The Voice Thailand Season 3
- เกรียงไกร ชีช่วง ผู้ประสานงานเครือข่ายกะเหรี่ยง เพื่อวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม เขตงานตะนาวศรี
- วิทวัส เทพสง ผู้ประสานงานเครือข่ายชาวเลอันดามัน รองประธานสภาชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย
ส่วนท่านไหนจะมาพูดในเรื่องอะไร และอยู่ในคลิปวิดีโอชิ้นไหนกันบ้าง เตรียมพร้อมสำหรับการติดตามกันได้เลย
ถ้าไม่ได้มาจากอัลไต แล้วคนไทยมาจากไหนกันแน่?
| โคตรไทย EP.1
มาร่วมหาคำตอบกับ ผศ.พิพัฒน์ กระแจะจันทร์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ ศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ผศ.ดร.ลลิตา หาญวงษ์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ พงศ์ศรณ์ ภูมิวัฒน์ ผู้ก่อตั้ง Fanpage The Wild Chronicles และผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ เกี่ยวกับที่มาของคนไทย และจุดเริ่มต้นของการสร้าง ‘ชาติ’ ไทย ในวิดีโอนี้ได้เลย
โคตรไทย ในทัศนะของ…. แล้วคุณล่ะ
ความเป็นไทยคืออะไรในสายตาคุณ
ส่องความ ‘ไทย’ ในไวรัล
ไวรัลครั้งไหน ตราตรึงใจคุณที่สุด?
แม้แต่ในวัฒนธรรมความป๊อปแบบร่วมสมัยก็อาจเห็นร่องรอยความเป็นไทยในมิติเชิงสังคม เราจึงชวนส่องไวรัลโด่งดังในช่วงที่ผ่านมา ที่อาจสะท้อนภาพความเป็นไทยในหลายมิติและชวนขบคิดว่า ไวรัลไหน #โคตรไทย ที่สุดสำหรับคุณ?
ถ้าไม่ใช่อัลไต พวกเรามาจากไหนกันเเน่?
| โคตรไทย PODCAST EP.1
Thai Generation คนไทยยุคเรา เขาผ่านโลกมาแบบไหน?
‘ประเทศไทย’ เป็นชาติที่เกิดขึ้นจากความหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นเชื้อชาติ ความเชื่อ แนวคิด วัฒนธรรม และปัจจัยที่ทำให้การรับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับ ‘ประเทศไทย’ มีความต่างกันนั้นก็รวมถึง ‘อายุ’ ที่ทำให้เรามักไม่เข้าใจว่าคุณลุงคนนั้นคิดอะไร ทำไมเด็กสมัยนี้คิดแบบนั้น จนเกิดเป็นความไม่เข้าใจ
เพื่อไล่เลียงว่าแต่ละเจเนอเรชั่นของไทยแต่ละยุคสมัยเขาผ่านอะไรกันมา เราถึงเดินทางมาเป็น ‘สังคมไทย’ ในทุกวันนี้
การรู้ว่าคนไทยมาจากไหน จะช่วยเรื่องอะไรได้บ้าง ?
| โคตรไทย PODCAST EP.2
ไทยไหมนะ หรือไม่ไทย?
เพราะความเป็นไทยที่เรารู้จักดีอาจเกิดขึ้นจากการผสมผสานเรื่องราวและวัฒนธรรมอันหลากหลาย จนนำไปสู่คำถามโลกแตกของคนไทยว่าตกลง ‘ไทยแท้’
มีจริงไหม และถ้าหากมีมันคืออะไรกันนะ?
หาคำตอบ ‘ความไทย’ จากร่องรอยประวัติศาสตร์ของสิ่งต่างๆ รอบตัวได้ในบทความนี้ และมาชวนคุณตั้งคำถามว่ามีอะไรรอบตัวคุณที่ชวนสงสัยอีกว่า
มันเป็นไทยไหมนะ หรือไม่ไทย?
ความเป็นไทยคือ ‘อินเนอร์’
หรือเป็นสิ่งที่เราถูกปลูกฝังให้เชื่อต่อกันมา?
เชื่อว่าหลายคนมีคำตอบที่แตกต่างหลากหลาย เพราะ ‘ความเป็นไทย’ ก็มีวิวัฒนาการที่เปลี่ยนแปลงไปหลายยุค แม้แต่การเกิดมาในประเทศไทยก็ไม่ได้ทำให้คนทุกคนที่เกิดในแผ่นดินนี้รู้สึกถึงความเป็นไทยได้เองโดยอัตโนมัติ แต่ต้องผ่านกระบวนการเรียนรู้และเลือกอัตลักษณ์ของตัวเองในตอนที่โตขึ้นจนถึงขั้นรู้ความกันแล้ว ‘ความเป็นไทย’ จึงไม่ไช่ ‘อินเนอร์’ แน่ๆ เพราะไม่ใช่ทุกคนที่จะมีความรู้สึกนึกคิดเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างถูกต้องตรงกันในทุกๆ ด้าน
นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ คือ หลักฐานทางประวัติศาสตร์มากมายบ่งชี้ว่าคนไทยในปัจจุบันมีรากเหง้าจากเชื้อชาติเผ่าพันธุ์มากมายที่เคลื่อนย้ายเลื่อนไหลในเอเชียตะวันออกมานานหลายร้อยปี ทำให้สายเลือดที่ประกอบสร้างขึ้นเป็นคนไทยในทุกวันนี้ไม่ได้มาจากแค่เชื้อชาติเดียว ด้วยเหตุนี้รัฐจึงต้องกำหนด ‘ความเป็นไทย’ ที่เป็น ‘ค่ามาตรฐาน’
ของสังคมขึ้นมา
แต่ความเป็นไทยที่ถูกกำหนดโดย ‘รัฐ’ กับสิ่งที่คนทั่วไปเชื่อหรือยึดมั่นไม่ได้เหมือนกันเสมอไป
นี่ใช่ ‘ความเป็นไทย’ แน่เหรอ?
สิ่งที่สื่อต่างชาติมองเห็น ‘ไทย’ อาจไม่เหมือนอย่างที่เราคิดกัน
ผู้มาเยือนอาจจะพกมาเพียงกระเป๋าเดินทางในขาไป แต่ในขากลับ พวกเขาย่อมนำเรื่องราวและความทรงจำกลับไปด้วย ก่อให้เกิด ‘ภาพจำ’ หรือเรื่องเล่าเกี่ยวกับประเทศไทยหรือคนไทย ที่หมุนวนเดินทางไปรอบโลก
สิ่งหนึ่งที่สะท้อนความคิดของชาวต่างชาติเกี่ยวกับคนไทยได้ดีไม่แพ้ปากเล่าคือ ‘สื่อ’ เพราะไม่ว่าจะในภาพยนตร์ฮอลลีวูด เอเชีย หรือแม้กระทั่งในอนิเมชั่นญี่ปุ่น ความ ‘ไทย’ ก็เคยไปปรากฏอยู่มาแล้ว จะถูกต้องแค่ไหน หรือจะถูกใจหรือไม่ เราอาจต้องให้เจ้าบ้านอย่างคุณช่วยบอกอีกที
คุณอาจเป็น ‘ใคร’ ในประเทศไทย?
ถ้าคุณอยากรู้ว่าบรรพบุรุษข
Soft Power แบบ ‘โคตรไทย’ เราขายอะไรดี?
เมื่อนึกถึง ‘ความเป็นไทย’
จะนึกถึงอะไรกันบ้าง?
อย่างที่เรารู้กันดีว่าสมัยนี้การ ‘ส่งออก’ และเติบโตไม่ได้พึ่งพาเฉพาะเศรษฐกิจการค้าเพียงอย่างเดียวเท่านั้น เพราะซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power) หรือการขยายอิทธิพล การชี้นำความคิด การทำให้ผู้คนมีส่วนร่วม รวมถึงการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้อื่น สามารถสร้างอิทธิพลในเวทีโลกได้โดยผ่านทางวัฒนธรรมร่วมสมัยหลายๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็นภาพยนตร์ เพลง หรือรายการต่างๆ ไปจนถึงอาหาร สถานที่ท่องเที่ยว หรือแม้แต่แนวคิดปรัชญา
การดำเนินชีวิต
รู้จัก ‘เลดี้ถ้ำลอด’ มนุษย์โบราณจากปลายยุคน้ำแข็งอายุ 13,000 ปี
ทฤษฎีว่าด้วยคนไทยมาจากไหนนั้นมีเส้นทางที่หลากหลาย แต่จากหลักฐานหนึ่งในปัจจุบันเราพบว่าในพื้นที่ประเทศไทยมีคนอาศัยอยู่มายาวนาน อย่างน้อยที่สุดตั้งแต่ปลายยุคน้ำแข็งหลายหมื่นปีก่อน แต่มนุษย์โบราณเหล่านั้นคือใคร? ใช่บรรพบุรุษของคนไทยรึเปล่า?
เพื่อค้นหาคำตอบในเรื่องนี้ เราขอแนะนำให้รู้จัก ‘เลดี้ถ้ำลอด’ มนุษย์โบราณในไทย อายุ 13,640 ปี ที่ถูกจำลองใบหน้าให้เห็นอย่างชัดเจนเป็นครั้งแรก
หน้าตาแบบ ‘ไทยแท้’ มีจริงหรือ?
ในเมื่อรากเหง้าคนไทยไม่ได้มีเชื้อชาติเดียว
เชื่อว่าเวลาที่หลายคนส่องกระจกแล้วเห็นหน้าตัวเอง ซึ่งเป็นคนสัญชาติไทย เกิดในไทย พูดภาษาไทย และโตในไทย ก็คงจะไม่เคยสงสัยว่าหน้าตาแบบที่เห็นนับว่าเป็น ‘ไทยแท้’ หรือไม่ เพราะแต่ละคนน่าจะรู้อยู่ว่าบรรพบุรุษของตัวเองนั้นมีเชื้อสายอะไรบ้าง บางคนอาจจะมีเชื้อสายจีน มอญ ไปจนถึงชาติพันธุ์กลุ่มน้อยต่างๆ หรือฝรั่งมังค่า
แต่หลายครั้งที่คนไทยจำนวนหนึ่งมักจะชมเชยหรือเปรียบเปรยคนที่มีลักษณะทางกายภาพบางอย่างว่ามีหน้าตาแบบ ‘ไทยแท้’ เช่นถ้าเป็นผู้หญิงก็จะต้องมีผิวสีน้ำผึ้งคิ้วเข้มผมดำตาดำริมฝีปากอิ่มตัวไม่สูงนักและผู้ชายก็อาจจะมีใบหน้าคล้ายๆกันแต่ต้องมีสันกรามเด่นชัดหรือไม่ก็ดูคมเข้มกว่าคนที่มีเชื้อสายจีน
ความเข้าใจแบบนี้เป็นเรื่องที่มีหลักฐานรองรับหรือไม่? ที่จริงแล้ว…อาจจะตรงกันข้าม
‘ความเป็นไทย’ ไม่อาจวัดได้ด้วยบรรทัดฐานเดียว
| โคตรไทย EP 2
มาร่วมพูดคุยกับ ‘เกรียงไกร ชีช่วง’ ผู้ประสานงานเครือข่ายกะเหรี่ยงเพื่อวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม เขตงานตะนาวศรี และ ‘วิทวัส เทพสง’ ผู้ประสานงานเครือข่ายชาวเลอันดามัน รองประธานสภาชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย หาคำตอบของ ‘ความเป็นไทย’ จากมุมของกลุ่มชาติพันธ์ุต่างๆ ที่อยู่ในประเทศไทย
คนไทยมาจากไหน?
DNA คนไทยสืบไปไกลถึงแอฟริกา
เมื่อสืบค้นทาง DNA จะพบว่าคนไทยในพื้นที่ต่างๆ สืบเชื้อสายที่แตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ และมีต้นกำเนิดที่หลากหลายอย่างมาก ซึ่งเป็นหลักฐานอันชัดเจนว่ามนุษย์สมัยใหม่อย่างเราๆ มีการอพยพโยกย้ายข้ามพื้นที่ไปมาตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์
แต่ถ้าหากเราสืบย้อนกลับไปไกลกว่านั้น เราจะเห็นว่าก่อนที่มนุษย์จะมีความหลากหลายและกลับมาผสมปนเปกันในปัจจุบัน เราล้วนมีถิ่นกำเนิดมาจากที่เดียวกัน และถ้าหากเราค้นเข้าไปในรหัสพันธุกรรมมนุษย์ทุกคนไม่ว่าจะเป็นชนชาติไหน สืบเชื้อสายมาจากใครจะมีร่องรอย DNA ของชาวนิกรอยด์ (Negroid) หรือคนในแถบแอฟริกาอยู่ในตัวเสมอ
ชาติไทยคืออะไรกันแน่?
| โคตรไทย PODCAST EP.3
‘ชาติพันธุ์ไทย’ คนที่ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง?
ถ้าหากเรานำคำถามนี้ไปเสิร์ชลงในกูเกิลจะได้คำตอบเป็นตัวเลขแน่ชัดว่า ปัจจุบันคนไทยมีประชากรราว 69.8 ล้านคน ซึ่งในประชากรหลายล้านคนของประเทศไทยนั้นเต็มไปด้วยความหลากหลาย บางคนเป็นครึ่งจีน บางคนสืบเชื้อสายจากมอญ บางคนว่าตัวเองเป็นคนไทยแท้ ประเทศไทยยังมีบุคคล ‘ไร้สัญชาติ’ อยู่มากถึง 1.8 ล้านคนตามการสำรวจข้อมูลพื้นฐานครัวเรือน โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติเมื่อปี 2561
และหนึ่งในนั้นคือกลุ่มคนที่ถูกเรียกว่า ‘ชนกลุ่มน้อย’ หรือกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ ในประเทศไทย ซึ่งมีกลุ่มชาติพันธุ์ราว 56 กลุ่มมีภาษาพูดมากกว่า 70 ภาษากระจายอยู่ตามพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศที่มีความสืบเนื่องทางประวัติศาสตร์กับสังคมไทยมาตั้งแต่อดีต และมีความแตกต่างด้านต่างๆ มีวัฒนธรรมประเพณีของตนเอง หลายกลุ่มยังคงเลือกที่จะมีวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมที่แตกต่างจากคนปัจจุบัน ซึ่งเรามักจำแนกเป็นกลุ่มตามลักษณะของถิ่นที่อยู่อันสอดคล้องกับการใช้ชีวิต
มีอะไรใน ‘ประชากรศาสตร์’
ทำไมคนไทย ‘ควรรู้’ เกี่ยวกับเรื่องนี้
“คนเหนือต้องผิวขาว”
“คนอีสานหน้าไม่เหมือนคนกรุงเทพฯ”
“คนใต้ต้องผิวเข้ม”
“ตาตี่แต่ทำไมไม่ใช่คนจีน?”
ประโยคทั้งหมดที่ว่ามาอาจเคยมีคนได้ยินมาแล้วหลายต่อหลายครั้งในชีวิตจริง แต่ความหมายของสิ่งที่พูดอาจจะไม่ใช่ข้อเท็จจริงเสมอไป และนี่เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนในสังคมจำนวนมากรู้สึกว่าพวกเขาถูกเข้าใจผิดเพราะ ‘มายาคติ’ ที่ครอบคลุมอยู่รายรอบตัว
การจะทำลายมายาคติเหล่านี้ได้ ต้องทำให้คนเข้าใจถึง ‘ความสัมพันธ์’ ของผู้คนกับสิ่งที่ประกอบสร้างขึ้นมาเป็นสังคมไทยในปัจจุบัน และองค์ความรู้ที่สำคัญเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็คือ ‘ประชากรศาสตร์’ ที่หลายคนอาจเคยได้ยินมาบ้างแล้ว แต่ยังงงๆ อยู่ว่ามันเกี่ยวกับอะไรกันแน่
คนไทยที่ไม่ไทย
| โคตรไทย PODCAST EP.4
ถ้าคนไทยไม่ได้มาจากเทือกเขาอัลไต แล้วคนไทยมาจากไหน?
“คนไทยอพยพโยกย้ายมาจากอัลไต–น่านเจ้า และถูกจีนรุกรานลงมาทางใต้”
ความเชื่อนี้เคยถูกบรรจุไว้ในตำราเรียนวิชาสังคมศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ และอาจฝังหัวอยู่ในความทรงจำของคนไทยหลายๆ คน เช่น ‘ประยุทธ์ จันทร์โอชา’ นายกรัฐมนตรีของไทย ยังเคยประกาศความเข้าใจผิดผ่านการอวยพรในวันตรุษจีนปี 2558 มาแล้ว
แต่ที่สำคัญคือมัน ‘ผิด’ นี่ล่ะ
แล้วความจริงคืออะไรกันแน่?
อ่อนแอก็แพ้ไป? ความเป็นไทยที่ยึดมั่นแนวทางนี้
อาจเป็นเหตุผลให้ ‘สูญสิ้นชาติพันธุ์’
บางครั้งการหายสาบสูญของผู้คนไม่ได้หมายถึงการตายจากเสมอไปแต่อาจหมายถึงการถูกกลืนกลายและสูญสิ้นตัวตนดั้งเดิม
ยิ่งในยุคที่คนส่วนใหญ่ยึดถือคติว่า ‘อ่อนแอก็แพ้ไป’ ก็ยิ่งทำให้ชะตากรรมของกลุ่มคนที่ไม่มีปากมีเสียงและไม่ได้เป็นคนส่วนใหญ่ของสังคมถูกกดทับและเงียบหายไป เพราะไม่สามารถต่อสู้ดิ้นรนจนสังคมมองเห็นหรือรับรู้ถึงการดำรงอยู่ได้
อย่างไรก็ดี สิ่งที่จะสูญหายไปพร้อมอัตลักษณ์หรือตัวตนที่ถูกกลืนกลายก็คือ ‘ความหลากหลายทางวัฒนธรรม’ ซึ่งนับว่าเป็นสิ่งสำคัญ แต่คนอาจจะไม่ค่อยรู้สึกว่า ‘จำเป็น’ ทั้งที่สิ่งเหล่านี้คือรากเหง้าที่ยึดโยงผู้คนเอาไว้ด้วยกันตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน
